Dosyć często w ramach zapytań o możliwość dochodzenia roszczeń odszkodowawczych w zakresie błędów medycznych pojawia się temat szpitalnych zakażeń gronkowcem złocistym. Czy faktycznie do zakażeń dochodzi wyłącznie w warunkach szpitalnych i jest to jedyna droga dla infekcji?

Gronkowiec złocisty jest groźną i bardzo szybko rozprzestrzeniającą się bakterią. Drogi zarażenia mogą być bardzo różne i wbrew obiegowym opiniom nie jest do niego konieczna bezpośrednia ingerencja w ludzkie ciało typu zastrzyk czy zabieg medyczny.

WAŻNE:

Gronkowcem złocistym możemy zarazić się poprzez:

• styczność z zakażonymi przedmiotami,
• kontakt z nosicielem (co istotne, nie musi on mieć żadnych objawów zakażenia i zwyczajnie może nie wiedzieć że jest nosicielem),
• drogą kropelkową (gdy np. znajdziemy się w zasięgu kichnięcia nosiciela),
• poprzez spożywanie zakażonych pokarmów lub płynów. (przy czym jest to bakteria odporna na działanie temperatury, zatem gotowanie czy pieczenie nie sprawi, że dany pokarm stanie się dla nas bezpieczny). W efekcie dochodzi do zatrucia pokarmowego.

Bakterie występują najczęściej w gardle, jamie nosowej, u kobiet także w okolicach intymnych.

Ze względu na łatwość zarażenia się bakterią gronkowca złocistego przyjmuje się, że od 10 do 50% (!) populacji jest, było lub będzie nosicielem. Przy czym wcale nie muszą oni mieć objawów zakażenia, gdyż w wielu przypadkach zakażenie bywa bezobjawowe. Problematyczna jest przede wszystkim pokarmowa droga dla bakterii. Niestety gronkowiec złocisty jest odporny na działanie wysokiej temperatury, zatem gotowanie czy pieczenie, nie sprawi że pokarm stanie się bezpieczny. Ponadto zakażenie nie wpływa na smak czy właściwości pokarmu więc nie sposób go rozpoznać.

Na zarażenie bakterią gronkowca złocistego narażone są najbardziej osoby ze znacznie obniżoną odpornością organizmu. Więc będą to zarówno osoby chore, matki karmiące jak i narkomani. Zakażenie może przybierać różne formy i dotykać różnych narządów:

U dorosłych mogą wystąpić:

• czyraki, liszaje, ropnie,
• u matek karmiących – zapalenie sutka,
• infekcje oraz zapalenie płuc jako powikłanie po przebytej grypie
• zapalenie dróg moczowych,
• zapalenie tchawicy,
• zapalenie mięśnia sercowego i wsierdzia,
• zapalenie i ropnie mózgu,
• w skrajnych przypadkach posocznica i sepsa,
• infekcje żył,
• infekcje układu kostnego,
• ropnie narządowe.

U niemowląt o zakażeniu mogą świadczyć:

• liszaje skórne,
• zapalenie spojówek,
• zatrucie pokarmowe

U starszych dzieci mogą wystąpić:

• stany zapalne narządów,
• zespół oparzeniowy,
• zapalenie mieszków włosowych

CIEKAWOSTKA:

Powszechny jęczmień, czyli ropna infekcja pojawiająca się na powiekach również jest objawem zakażenia gronkowcem złocistym.  Nigdy nie należy próbować usunąć go samodzielnie. Zmiana najpierw przybierze postać swędzącego zaczerwienienia. Później pojawi się opuchlizna powieki, ból oraz łzawienie. Zmiana powinna zniknąć samoistnie po ok. tygodniu na skutek pęknięcia lub wysuszenia.

W świetle powyższego z całą pewnością należy stwierdzić, że zakażenia szpitalne są kroplą w morzu możliwych dróg zakażenia. Szereg procedur natury higienicznej ma na celu eliminowanie tego i podobnych zagrożeń. Jednakże żaden szpital czy jakakolwiek jednostka nie jest w stanie każdorazowo monitorować czy np. osoba odwiedzająca chorego nie jest przypadkiem bezobjawowym nosicielem gronkowca złocistego lub czy nie przyniosła choremu zakażonego jedzenia.

Sam termin zakażenia szpitalnego a więc takiego, które zostało nabyte w trakcie leczenia szpitalnego, może być użyty w sytuacji  gdy  brakuje dowodów na to, że zakażenie było obecne w momencie przyjęcia pacjenta na oddział albo był on w okresie inkubacji ostrej choroby zakaźnej, czyli zakażenie wystąpiło do 48 godzin od momentu przyjęcia do szpitala.

Dowody na wystąpienie zakażenia muszą pochodzić z bezpośredniej obserwacji np. badania rany pooperacyjnej i informacji z dokumentacji medycznej pacjenta. Diagnoza lekarza o specjalności chirurgicznej, postawiona na podstawie bezpośredniej informacji w czasie zabiegu czy też badania diagnostycznego stanowi akceptowalne kryterium rozpoznania zakażenia szpitalnego.

Z kolei zakażenie nabyte podczas porodu czy przechodzenia płodu przez kanał rodny nie jest kwalifikowane jako zakażenie nabyte w związku ze sprawowaną opieką medyczną, podobnie jest z zakażeniami noworodka, które pojawiły się w czasie krótszym niż 48 godzin od porodu.