Procedura ubiegania się o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Decyzje o przyznaniu renty wydają organy rentowe właściwe ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie. Postępowanie w sprawie świadczenia może być wszczęte nie tylko na wniosek osoby zainteresowanej. Wniosek taki może być zgłoszony przez jej przedstawiciela ustawowego, opiekuna prawnego lub pełnomocnika. Pełnomocnikiem może być każda osoba fizyczna, która nie jest ograniczona w zdolności do czynności prawnych i działa na podstawie pełnomocnictwa. Może to być członek najbliższej rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, opiekun społeczny, przedstawiciel zakładu pracy. Wszyscy oni muszą jednak działać za zgodą zainteresowanego. Pełnomocnictwo lub zgoda powinny być udzielone przez zainteresowanego na piśmie. Postępowanie przyznania renty rozpoczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego.

Wniosek powinien zawierać podstawowe informacje o wnioskodawcy:

– imię i nazwisko osoby zainteresowanej,
– datę i miejsce urodzenia,
– miejsce zamieszkania — zameldowania na pobyt stały,
– adres pobytu i adres do korespondencji (jeżeli są inne niż adres zamieszkania),
– numer NIP i PESEL,
– wskazanie rodzaju świadczenia, o które ubiega się osoba zainteresowana,
– podpis wnioskodawcy lub jego pełnomocnika,
– numer konta bankowego i adres banku — jeżeli renta ma być przekazywana na rachunek bankowy.

Załącznikami do wniosku są dokumenty uzasadniające prawo do renty i jej wysokości:

– kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych (druk ZUS Rp-6),
– dokumenty na potwierdzenie przebytych okresów składkowych i nieskładkowych,
– zaświadczenie pracodawcy o wysokości osiąganego wynagrodzenia (na formularzu według wzoru określonego przez ZUS, druk ZUS Rp-7) lub legitymacja ubezpieczeniowa, zawierająca wpisy dotyczące zarobków,
– zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza prowadzącego leczenie,
– inna dokumentacja medyczna będąca w posiadaniu osoby ubiegającej się o rentę, która może mieć znaczenie dla wydania orzeczenia przez lekarza orzecznika ZUS,
– ankieta wypełniona przez pracodawcę (wywiad zawodowy).

Przebieg i procedura ubiegania się o rentę z tytułu niezdolności do pracy nie są natychmiastowe. Obowiązuje dwustopniowe postępowanie orzekające o decyzji przyznania renty. Organem orzekającym w I instancji jest lekarz orzecznik ZUS, natomiast w II instancji orzekają komisje lekarskie Zakładu. Od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS osobie zainteresowanej przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu do komisji lekarskiej Zakładu w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia. Sprzeciw można wnieść za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej.

Podstawą do wydania decyzji przez organ rentowy w sprawie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy są:

– orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu,
– orzeczenie komisji lekarskiej.

W przypadku, gdy osobiste stawiennictwo mogłoby narazić osobę badaną na pogorszenie stanu zdrowia badanie może się odbyć w miejscu pobytu wnioskodawcy.

Warto zaznaczyć, że niewykorzystanie drogi odwoławczej w ZUS (czyli II instancji) spowoduje odrzucenie przez sąd odwołania opartego jedynie na orzeczeniu lekarza orzecznika.

Uwaga: Szczegółowe informacje o zasadach składania wniosków rentowych znajdują się na stronach internetowych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (www.zus.pl).